Blog Archive

Wednesday, March 31, 2021

Vitamin toghrisida

 Towendiki ulanmilargha kirsingiz, vitamin toghrisidiki liksiyelrni koreleysiz.

Vitamin doraliri bizni saghlam qilamdu? / ۋىتامىن دورىلىرى بىزنى ساغلام قىلامدۇ؟


Vitamin toghrisida qisqiche chüshenche / ۋىتامىن توغرىسىدا قىسقىچە چۈشەنچە


Vitamin A toghrisida / ۋىتامىن ئا توغرىسىدا 


Vitamin B toghrisida / ۋىتامىن ب توغرىسىدا 


Vitamin C toghrisida / ۋىتامىن سى توغرىسىدا


Vitamin D toghrisida / ۋىتامىن د توغرىسىدا


Friday, July 3, 2020

корона вируси вә ковид 19 кесили орта асияда

корона вируси вә ковид 19 кесили орта асияда

мәмәт имин

хитайдин тарқиған корона вируси вә у пәйда қилған ковид 19 кесили һазирға қәдәр пүтүн дуняда 11 милйон адәмгә юқуп, көплигән дөләтләрдә  нурғунлиған инсанларниң җениға замин болғандин башқа, пүтүн дуня миқясида еғир тәһдитләрни яритип, хтизади җәһәттә еғир зиянларни пәйда қилди. һазир бу ваба гәрчә асия вә явропадики бир қисим дөләтләрдә аз тола контрол болған болсиму, бирақ америка қитәсидә, африқида вә асиядики бир қисим дөләтләрдә йәнила тез тарқимақта. юқумлиниш америка, бразилийә, росийә, һиндистан, җәнуби африқа, перу, мексика, пакистан, бингал, сәуди әрәбистан қатарлиқ дөләтләрдә, бу вабаниң тарқилиши нисбәтән еғир болуп, пүтүн дуняда күнигә 200 миңдин, америкида күнигә 50 миңдин көпәймәктә.

орта асия дөләтлиридә, гәрчә һөкүмәт елан қилған сан бәк көп болмисиму, бирақ йеқинқи мәзгилләрдики санлиқ мәлуматлардин қариғанда, у вабаниң орта асия дөләтлиридики тарқилиш әһвали көзгә көринәрлик дәриҗидә еғирлашмақта.

 қирғизистандики күндүлүк юқумлиниш әһвали

 қазаққистандики күндүлүк юқумлиниш әһвали

өзбәкистандики күндүлүк юқумлиниш әһвали



бу ваба тарқалғандин буян, мән бу ваба тоғрисида изчил лексийиләр сөзләп кәлгән идим; у лексийиләр ичидә бу вабаниң кисәл аламәтлири,униңдин қандақ сақлиниш вә униңға гириптар болғанда қандақ бир тәрәп қилиш тоғрисида тәпсилий мәлуматлар бар. мән төвәндә у лексийиләрниң бир қисмини деқитиңләргә сундум. орта асиядики қериндашлар арисида кәң тарқитип қоюңлар.

корона вируси вә униңдин сақлиниш
https://www.youtube.com/watch?v=ayaU2d8ObZ0&t=1007s

корона вируси вә у тоғрисида көп сорилидиған соаллар
https://www.youtube.com/watch?v=KWPHscWvQsM&t=35s

корона вируси вә маскиниң роли
https://www.youtube.com/watch?v=ef-o19Mvbfc&t=577s

бәдәнниң имюнут кучи
https://www.youtube.com/watch?v=uLHkF9sJuJo&t=489s

бу ваба йәнә қанчә узун давам қилиду
https://www.youtube.com/watch?v=AKptIp4SIak&t=339s

бу ваба контурул болушқа башлидиму
https://www.youtube.com/watch?v=nkUawxTiqtw&t=555s

бу ваба тоғрисида йиңи учурлар
https://www.youtube.com/watch?v=QM9bIkdsCPg&t=411s

корона вируси билән юқумланғанларға тәвсийә
https://www.youtube.com/watch?v=W52zUBJJ3NQ&t=56s

ковид 19 кисили тоғрисида йиңи учурлар
https://www.youtube.com/watch?v=wbmWWEsLSyA&t=186s

барлиқ видийолар
https://www.youtube.com/c/2005mmt-Saghlam-Bolung/videos?view_as=subscriber

كورونا ۋىرۇسى ۋە كوۋىد 19 كېسىلى ئورتا ئاسىيادا

كورونا ۋىرۇسى ۋە كوۋىد 19 كېسىلى ئورتا ئاسىيادا
مەمەت ئىمىن

 خىتايدىن تارقىغان كورونا ۋىرۇسى ۋە ئۇ پەيدا قىلغان كوۋىد 19 كېسىلى ھازىرغا قەدەر پۈتۈن دۇنيادا 11 مىليون ئادەمگە يۇقۇپ، كۆپلىگەن دۆلەتلەردە  نۇرغۇنلىغان ئىنسانلارنىڭ جېنىغا زامىن بولغاندىن باشقا، پۈتۈن دۇنيا مىقياسىدا ئېغىر تەھدىتلەرنى يارىتىپ، ئختىزادى جەھەتتە ئېغىر زىيانلارنى پەيدا قىلدى. ھازىر بۇ ۋابا گەرچە ئاسىيا ۋە ياۋروپادىكى بىر قىسىم دۆلەتلەردە ئاز تولا كونترول بولغان بولسىمۇ، بىراق ئامېرىكا قىتئەسىدە، ئافرىقىدا ۋە ئاسىيادىكى بىر قىسىم دۆلەتلەردە يەنىلا تېز تارقىماقتا. يۇقۇملىنىش ئامېرىكا، برازىلىيە، روسىيە، ھىندىستان، جەنۇبى ئافرىقا، پېرۇ، مېكسىكا، پاكىستان، بىنگال، سەئۇدى ئەرەبىستان قاتارلىق دۆلەتلەردە، بۇ ۋابانىڭ تارقىلىشى نىسبەتەن ئېغىر بولۇپ، پۈتۈن دۇنيادا كۈنىگە 200 مىڭدىن، ئامېرىكىدا كۈنىگە 50 مىڭدىن كۆپەيمەكتە.  

ئورتا ئاسىيا دۆلەتلىرىدە، گەرچە ھۆكۈمەت ئېلان قىلغان سان بەك كۆپ بولمىسىمۇ، بىراق يېقىنقى مەزگىللەردىكى سانلىق مەلۇماتلاردىن قارىغاندا، ئۇ ۋابانىڭ ئورتا ئاسىيا دۆلەتلىرىدىكى تارقىلىش ئەھۋالى كۆزگە كۆرىنەرلىك دەرىجىدە ئېغىرلاشماقتا. 
قىرغىزىستاندىكى كۈندۈلۈك يۇقۇملىنىش ئەھۋالى


 قازاققىستاندىكى كۈندۈلۈك يۇقۇملىنىش ئەھۋالى



ئۆزبەكىستاندىكى كۈندۈلۈك يۇقۇملىنىش ئەھۋالى


بۇ ۋابا تارقالغاندىن بۇيان، مەن بۇ ۋابا توغرىسىدا ئىزچىل لېكسىيىلەر سۆزلەپ كەلگەن ئىدىم؛ ئۇ لېكسىيىلەر ئىچىدە بۇ ۋابانىڭ كىسەل ئالامەتلىرى،ئۇنىڭدىن قانداق ساقلىنىش ۋە ئۇنىڭغا گىرىپتار بولغاندا قانداق بىر تەرەپ قىلىش توغرىسىدا تەپسىلىي مەلۇماتلار بار. مەن تۆۋەندە ئۇ لېكسىيىلەرنىڭ بىر قىسمىنى دېقىتىڭلەرگە سۇندۇم. ئورتا ئاسىيادىكى قېرىنداشلار ئارىسىدا كەڭ تارقىتىپ قويۇڭلار. 

كورونا ۋىرۇسى ۋە ئۇنىڭدىن ساقلىنىش

كورونا ۋىرۇسى ۋە ئۇ توغرىسىدا كۆپ سورىلىدىغان سوئاللار

كورونا ۋىرۇسى ۋە ماسكىنىڭ رولى

بەدەننىڭ ئىميۇنۇت كۇچى

بۇ ۋابا يەنە قانچە ئۇزۇن داۋام قىلىدۇ

بۇ ۋابا كونتۇرۇل بولۇشقا باشلىدىمۇ

بۇ ۋابا توغرىسىدا يىڭى ئۇچۇرلار

كورونا ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملانغانلارغا تەۋسىيە

كوۋىد 19 كىسىلى توغرىسىدا يىڭى ئۇچۇرلار

بارلىق ۋىدىيولار

Friday, June 19, 2020

Rohiy saghlamliq we rohiy birnormalliq


Rohiy saghlamliq we rohiy birnormalliqqa munasiwetlik liksiyeler
روھىي ساغلاملىق ۋە روھىي بىنورماللىققا مۇناسىۋەتلىك لىكسىلەر
  
بۇ لىكسىيەلەرنىڭ مەخسىتى خەلقىمىزنىڭ روھىي ساغلاملىق ۋە روھىي بىنورماللىققا بولغان تونۇشىنى يۇقۇرى كۆتۈرۈش، شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا كۆپ ئۇچۇرادىغان بىر قىسىم روھىي بىنورماللىقنىڭ پەيدا بولۇش جەريانى ۋە ئۇلارنىڭ ئالامەتلىرى توغۇرسىدا خەلقىمىزنى دەسلەپكى قەدەمدە چۈشەنچىگە ئىگە قىلىشتۇر.

1. Rohiy saghlamliq we rohiy binormalliq toghursida qisqiche chüshenche
روھىي ساغلاملىق ۋە روھىي بىنورماللىق توغۇرسىدا قىسقىچە چۈشەنچە

2. Chüshkünlishish yaki xamushluq kisili
چۈشكۈنلىشىش ياكى خامۇشلۇق كىسىلى

3. Binormal teshwishlinish kisili  
بىنورمال تەشۋىشلىنىش كىسىلى

4. Zexmidin kiyinki jiddilishish
زەخمىدىن كىيىنكى جىددىلىشىش

5. Adettiki binormal teshwishlinish
ئادەتتىكى بىنورمال تەشۋىشلىنىش

6. Gumanxorluq yaki guman qilish kisili
ەۇمانخورلۇق ياكى گۇمان قىلىش كىسىلى

Wednesday, May 27, 2020

روھىي ساغلاملىق ۋە روھىي بىنورماللىق

روھىي ساغلاملىق ۋە روھىي بىنورماللىق

روھىي ساغلاملىق ۋە روھىي بىنورماللىققا مۇناسىۋەتلىك لىكسىلەر
Rohiy saghlamliq we rohiy birnormalliqqa munasiwetlik liksiyeler

بۇ لىكسىيەلەرنىڭ مەخسىتى خەلقىمىزنىڭ روھىي ساغلاملىق ۋە روھىي بىنورماللىققا بولغان تونۇشىنى يۇقۇرى كۆتۈرۈش، شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا كۆپ ئۇچۇرادىغان بىر قىسىم روھىي بىنورماللىقنىڭ پەيدا بولۇش جەريانى ۋە ئۇلارنىڭ ئالامەتلىرى توغۇرسىدا خەلقىمىزنى دەسلەپكى قەدەمدە چۈشەنچىگە ئىگە قىلىشتۇر

1
روھىي ساغلاملىق ۋە روھىي بىنورماللىق توغۇرسىدا قىسقىچە چۈشەنچە
Rohiy saghlamliq we rohiy binormalliq toghursida qisqiche chüshenche
https://youtu.be/5GeXZFe1_hw
2
چۈشكۈنلىشىش ياكى خامۇشلۇق كىسىلى
Chüshkünlishish yaki xamushluq kisili
https://youtu.be/QBGs_USRZaU
3
بىنورمال تەشۋىشلىنىش كىسىلى
Binormal teshwishlinish kisili
https://youtu.be/ADZ79E2GC7U
4
زەخمىدىن كىيىنكى جىددىلىشىش
Zexmidin kiyinki jiddilishish
https://youtu.be/jXCdo0mdOL4
5
ئادەتتىكى بىنورمال تەشۋىشلىنىش
Adettiki binormal teshwishlinish
6

 قورقۇنچاقلىق كېسىلى

Qorqunchaqliq késili


7
  ئىككى قۇتۇپلۇق روھىي بىنورماللىق

Ikki qutupluq rohiy binormalliq


8

 ھەركەت قىلىش ۋە روھىي ساغلاملىق

Herket qilish we rohiy saghlamliq


Monday, March 30, 2020

Wuxen korona wirusi (SARS-CoV-2) munasiwetlik yingi uchurlar


Wuxen korona wirusi  (SARS-CoV-2) munasiwetlik yingi uchurlar

Memet Emin

RaTG13 korona wirusi, Xitayning Yünen ölkisidiki bir türküm "Rhinolophus affinis" türidiki sheperengdin ayrilip chiqilghan korona wirusi bolup , uning gén qurulmisi bilen Wuxen korona wirusi (SARS-CoV-2) ning gén qurulmisi arisida 96% oxshashliq bar.

Pan'golindin ayrip chiqilghan yene bir korona wirusning gén qurulmisi bilen Wuxen korona wirusi (SARS-CoV-2) ning gén qurulmisida 99% oxshashliq barliqi bilin'gendin kéyin, bu Wuxen korona wirusning kilish menbesining sheperengge qarighanda Pan'golin bolush ihtimali téximu yuqiri bolidighanliqini otturigha qoyuldi.
Yéqinda ilip biriliwatqan yene bir tetqiqatta körsitilishche, Malaysiya pan'golini (Manis javanica) din ayrilip chiqilghan korona wirusning géni qurulmisi bilen Wuxen korona wirusi (SARS-Cov-2) ning gén qurulmisi peqet 90% oxshaydiken. Bu pan'golindin ayrip chiqilghan korona wirusning hazir tarqiliwatqan COVID-19 kisilining mesuli emeslikini körsitip béridu.

Qandaqla bolmisun , pan'golindin ayrip chiqilghan korona wirusi S aqsilining melum rayonida 99%  oxshashliq bar, bu ACE (Angiotensin Converting Enzyme 2) qobullighuchni baghlash da'irisige qatnashqan 74 xil amino kislatagha mas kélidu, bu wirusning kirishige yol qoyidu. Insan hüjeyriliri ularni yuqumlanduridu.

Buninggha sélishturghanda, "Rhinolophus affinis" türidiki sheperengdin ayrilip chiqilghan RaTG13 korona wirusining bu alahide rayondiki oxshashliq peqet 77%. Démek , pan'golindin ayrip chiqilghan korona wirusi adem hüjeyrisige kireleydu, emma Rhinolophus affinis" türidiki sheperengdin ayrip chiqilghan RaTG13 korona wirusi adem hüjeyrisige kirelmeydu.

Buningdin bashqa, bu gén sélishturushliri, Wuxen korona wirusi (SARS-Cov-2) ning oxshimighan ikki xil wirusning otursidiki wirus ikenlikini, biri sheperengdin ayrilghan RaTG13 korona wirusigha, yene biri pan'golindin ayrip chiqilghan korona wirusigha yéqinlashqanliqini körsitip béridu. Bashqiche qilip éytqanda, bu Wuxen korona wirusi ilgiri bar bolghan ikki xil wirus otturisidiki arlashma wirus.

Biraq Amirkidiki bir qisim tetqitqatchilarning tetqitqat netijisige asaslan'ghanda Wuxen korona wirusi (SARS-CoV-2) tejirbexanida yitildurup chiqqan wirus emes iken.


Saturday, March 28, 2020

Gen özgertish texnikisi arqiliq chashqanning xatirsi yoq qilindi

Gen özgertish texnikisi arqiliq chashqanning xatirsi yoq qilindi

Memet Emin


Dunyada hich bir texnikining yamini, ziyanliqi yoq, peqet ademning bar; yeni her qandaq texnikini yaman niyetlik ademler igellise, yaman ish, ziyanliq üchün ishlitishi mümkin, yaxshi niyetlik adem igellise yaxshi ish üchün ishlitishi mümkin.

Mushu CRISPR din ibaret gén özgertish yaki gén lahilesh texnikisi insanlargha bezi paydilarni ilip kilish bilen birge, künlerning biride balayi apetmu ilip kilishi mümkin. Chünki u arqiliq hayatliqta nurghun özgürüshlerni peyda qilghili bolidu; insanlarning xarektiri we mijez xulqini özgetish mümkin; insanlar közi qara, hichnimidin qorqmas qilghili bolushi mümkin, hem tepekkur qilmayla peqet buyruqqa boy sunidighan qilghili bolushi mümkin; ish qilip qaysi génning nimini konturul qilidighanliqini bilgendin kiyin, u génni özgertish arqiliq, shu gén bilen munasiwetlik iqtidarni özgertkili bolushi mümkin.

Töwendiki xewerge asaslan’ghanda Xitayning Beyjing Uniwirsitidiki tetqitqatchilar bu CRISPR texnikisi arqiliq, chong chashqanning qorqush xatirsini chiqirip tashlighan. Yeni chong yashqan qorqushni chöchüshni unutqan. Mundaqche eyitqanda tetqitqatchilar chong chashqanning melum bir génini özgertish arqiliq, esli chong chashqanda bolidighan tebii xarektirge özgertish kirgüzgen.

Chinese researchers ‘delete’ memories from rats with CRISPR gene editing