Jinsi Yuqumluq Kisellikler

Jinsi Yuqumluq Kisellikler

(Sexual transmitted diseases, STD)

Dr. Memet Emin

Jinsi yuqumluq kisel digen qandaq kisel?

Jinsi yuqumluq kisel (sexual transmitted diseases, STD) diginimiz jinsi munasiwet arqiliq kishiler arisida oz ara yuqudighan yuqumluq kiselliklerni korsitidighan bolup, bu xildiki kisellikler towendikidek alahidilikke ige.

1. Bu xil kisellik asasliqi erlerning meni, ayallarning jinsi suyuqlighi we qan arqiliq kishiler arisida oz ara tarqaydu.
2. Eger birsi bu xil kiselliklerge giriptar bolghan herqandaq bir kishi bilen jinsi munasiwet otkuzse, u kishide bolghan shu kiselni ozige yuqturiwalidu. Shunga birdin artuq jinsi hemrasi bar kishilerning bu xildi kiselge giriptar bolush ihtimallighi yuquri bolidu.
3. Bu xildiki kisellerning mutleq kop qismining yuqumlunushchanlighi nahayti yuquri bolidu.
4. Bu xildiki kisellerning kopunchisi adem bedinining imiyunut kuchini ajizlashturidu. Adem bu xil kiselge giriptar bolghandin kiyin, bashqa kisellerge giriptar bolush xetiri yuquri bolidu.
5. Kishiler bu xil kiselge giriptar bolghandin kiyin bedende bu xil kiselge nisbeten imiyunut kuchi peyda bolmaydu, bu kishining bu xil kiselge qayta giriptar bolush ihtimali yenila mewjut bolidu.
6. Bu xil kiselge giriptar bolghan erlerning alamiti iniq we ashkare boludu, yeni bu xil kiselge giriptar bolghan erlerde melum mezgildiki yoshurun mezgilidin kiyin kisellik alametliri iniq ipadilini chiqidu.
7. Bu xil kiselge giriptar bolghan ayallarning mutleq kop qismining alamiti yoshurun bolidu. Bezilerge hetta uzun muddet diyagunuz qoyulmasliqi mumkin. Shunga ayallarning bu xil kiselliklerni erlerge yuqturush ihtimali yuquri bolidu.

Uyghurlar arisida kop uchiraydighan jinsi yuqumluq kisellikler

Bezi jinsi yuqumluq kiselliklerning Uyghurlar arisida tarqawatqanlighigha uzun yillar bolghan bolsimu, biraq yiqinqi yillardin biri Uyghurlar arisdia tarqawatqan jinsi yuqumluq kisellirining turi kunsayin kopeymekte, tarqilish ehwali kunsayin ighirlashmaqta. Hazir dunyaning herqaysi jaylirida tarqawatqan jinsi yuqumluq kiselliklerning hemmisi Uyghur arisida tipilidighan bolup, ular towendikilerdin ibaret.

1. Soznek (Gonorrhea, 淋病)
2. Ayallarning Jinsi Yol Aqma Qurut Kisili (Trichomoniasis, 指阴道毛滴虫病)
3. Ayallarning Jinsi Yoli Yallughi (Vaginitis, 阴道炎)
4. AIDS kisili (HIV/AIDS, 爱滋病)
5. Suduk Yallughi (Nongonococcal Urethritis, 非淋菌性尿道炎)
6. Das Songek Boshlughi Yallughi (Pelvic Inflammatory Disease, 感染性盆腔疾病)
7. Siblis Kisili (Sypxilis, 梅毒)
8. Jinsi Eza Qichishqaq Kisili (Genital Scabies, 生殖器疥疮)
9. Jinsi Eza Sugeli (Genital Warts, 生殖器疣)
10. Otkur Suluq Sugili (Acuminate Condyloma, 尖锐湿疣)
11. Jinsi Eza Qoqaqi (Genital Herpes, 生殖器疱疹)
12. Jinsi Eza Yarisi (Chancroid, 软下疳)
13. Jinsi Eza Kilimidiye Yallughi (Chlamydia, 衣原体病)
14. Uyat Yiri Pishitlap Qilish (Pubic Lice, 阴部虱子)

Jinsi Yuqumluq Kiselliklerde qandaq alametler bolidu?

Jinsi yuqumluq kiselliklerning alametliri asasen jinsi ezagha merkezleshken bolup, ohshimighan kisellerde ohshimighan alametler bolidu. Erlerning alamiti kopunche hallarda iniq we ashkare boludu, yeni bu xil kiselge giriptar bolghan erlerde melum mezgildiki yoshurun mezgilidin kiyin kisellik alametliri iniq ipadilini chiqidu. Ayallarning mutleq kop qismining alamiti yoshurun bolidu. Bezi ayallar bezi jinsi yuqumluq kiselge giriptar bolghandin kiyin uzun muddet diyagunuz qoyulmasliqi mumkin.

Soznek (Gonorrhea, 淋病) te suduk yolidin yaki jinsi ezadin aq yiringliq jinsi suyuqluq iqip chiqidighan bolup, jinsi eza koyup ichiship aghridu. Suduk Yallughi (Nongonococcal Urethritis, 非淋菌性尿道炎), Jinsi Eza Kilimidiye Yallughi (Chlamydia, 衣原体病) qatarliq kisellerde jinsi eza suyuqluqi kopiyish, suduk yoli yaki jinsi eza ichiship aghrish, bolupmu kichik teret qilghanda bu xil aghrish tihimu eghir bolushtek alametler bolidu. Ayallarning Jinsi Yoli Yallughi (Vaginitis, 阴道炎), Ayallarning Jinsi Yol Aqma Qurut Kisili (Trichomoniasis, 指阴道毛滴虫病), Das Songek Boshlughi Yallughi (Pelvic Inflammatory Disease, 感染性盆腔疾病) qatarliq kisellerde jinsi eza suyuqluqi normal bolmasliq, yeni renggi, puriqi we miqdaride ozgurush bolush, belning towen teripi tilip aghrish qatarliq alametler bolidu. Siblis Kisili (Sypxilis, 梅毒), Jinsi Eza Sugeli (Genital Warts, 生殖器疣), Otkur Hol Sugel (Acuminate Condyloma, 尖锐湿疣), Jinsi Eza Qoqaqi (Genital Herpes, 生殖器疱疹), Jinsi Eza Yarisi (Chancroid, 软下疳) qatarliq kisellerde jinsi ezagha sugel, qoqaq, yara yaki osme peyda bolup, aghrish qatarliq alametler bolidu. Uyat Yiri Pishitlap Qilish (Pubic Lice, 阴部虱子), Jinsi Eza Qichishqaq Kisili (Genital Scabies, 生殖器疥疮) qatarliq kisellerde asasliqi jinsi eza, uyat yiri qichishish qatarliq alametler bolidu.

Jinsi Yuqumluq Kiselliklerning aqiwiti qandaq bolidu?

AIDS kisili bilen Siblis Kisilidin bashqa mutlek kop qisim Jinsi Yuqumluq Kisellikler gerche adem hayatigha tehdit ekelmisimu, biraq kishilerge kopligen rohi we jismani azaplarni kelturidu, inaq ahile turmushigha dexli qilidu, shundaqla tughmasliq we yaki kiyinki ewlatning supitige dexli qilishtek yaman aqiwetlerni kelturup chiqiridu.

Kishiler Jinsi Yuqumluq Kiselliklerge giriptar bolghanda, bezi en eniwi koz qarash tupeylidin waxtida doxturgha birip tekshurush dawalash ilip barmaydu, netijide dawalash asan bolghan bezi kisellermu dawalash waxtini qoldin birip qoyghanlighi uchun, saqaymas kiselge aylinip, kishilerni bir omur azapqa qoyidu.

Uyghurlar arisidiki jinsi yuqumluq kisellikler ehwalining eghirlishishigha sewep bolghan amillar

1. Pahishe bilen shughullanghuchilarning kunsayin kopiyishi we kishilerning enenewi ahile qarashining suslishishi.

2. Kishilerning taziliq engining bolupmu jinsi taziliq engining towen bolushi, jinsi munasiwette ozini qoghdashni bilmesliki we ozini qoghdashqa ehmiyet bermesliki.

3. Kishilerning exlaqi pezilet olchimining towenlishishi, yashlar arisidiki exlaq pezilet we dini etiqad terbiyening kem bolushi we dini itiqatning suslishishi, bir qisim yashlarning jinsi munasiwetke qarghularche intilishishi.

4. En-eniwi er ayal we ahile munasiwitining buzulishi, er ayallarning bir birige bolghan sadaqetmenligining kunsayin towenlishishi.

5. Turaqsiz kishilerning kunsayin kopiyishi, turaqsiz kishiler arisidiki jinsi yuqumluq kiselliklerning yahshi konturul bolmasliqi.

6. Namiratliq we ishsizliqning kopiyishi.

7. Muteleq kop sandiki kishilerning jinsi yuqumluq kisellikliri toghursida hichqandaq chushenchige ige emesligi.

Jinsi yuqumluq kiselliklerni qandaq qilghanda unumluk konturul qilghili bolidu?

1. Qanuni tuzumni mukemmelleshturush we saghlamlashturush, pahishe ishliri bilen shughullanghuchilar yaxshi konturul qilish kirek, bolup yuqumluq kisellikler bolush ihtimali bolghanlarni muhapiq konturul qilish kirek

2. Er ayallar bir birige sadiq bolushi, en eniwi ahile munasiwitini kuchaytish, qalaymiqan kishiler bilen jinsi munasiwet otkuzmeslik kirek.

3. Kishilerning exlaq pezilet olchimini yuquri koturush, dinni itiqatni kuchaytish kirek.

4. Teshwiqatni kucheytish we barliq unumluk usul charilerni qollunup, putun xelqning her xil yuqumluq kiselliklerge bolghan chushenchisini yuquri koturush kirek.

5. Kishilerning taziliq ingini bolupmu jinsi taziliq engine yuquri koturush, qandaq qilghanda jinsi yuqumluq kiselliklerdin saqlanghili bolidighanliqni bildurush kirek.

6. Turaqsiz kishilerni yaxshi konturul qilish, ishsizliqni azaytish kirek.

7. Er ayal bir terepte herqandaq jinsi yuqumluq kisel bolush ihtimalliqi bolsa, darhal doxturgha birip korunup, waxtida dawalinishi kirek.

8. Jinsi yuqumluq kiselliklerge bolghan chushenchini yuquri koturush, ozini qandaq qoghdashni bilish we ozini qoghdashta muhapiq tebbir qollunush kirek.