Wuhen öpke yallughi
Memet Emın
Wuhen öpke yallughi yaki tipik bolmighan opke yallughi 2019 - yili 12 -
ayning 12 - künidin bashlap Wuhende tarqilishqa bashlighan tipik bolmighan öpke
yallughi bolup, uni
"Coronavirus" yeni "Tajisiman virusi" ning bir türi bolghan
bir xil yingi tiptiki tajisiman virus keltürüp chiqarghan we uningha “ Wuhen
öpke yallughi yaki tipik bolmighan öpke yallughidep atalghan bu kisel haywandin
ademge we ademdin ademge yuqudighan bir xil ejellik yuqumluq kisellik bolup,
insanlar u virus bilen yuqumlan'ghan deslepki mezgillerde adettiki zukam we
yuqumluq zukam bilen oxshash alametler körilidiken. Texminen ikki hepte
etirapida yoshurun mezgili bolidiken. Kisel ighirlashqanda öpke yallughining
kisellik alametliri kilip chiqidighan bolup, u 2002 - we 2003 - yili Xitayda
tarqalghan SARS kisili bilen oxshiship kitidiken.
Wuhen öpke yallughi tunji bolup tarqighan Wuhen Huanan Dingiz Mesulatlirini Top Sitish Baziri
Bu kisel Wuhendin bashlap tarqilip, hazir Xitaydiki 20 sheherge,
Xongkonggha, Teywen'ge, Tayland, Koriye, Yapuniyege we Amirkigha tarqighan. Bu
virusqa nisbeten hazir hichqandaq waksina we dora yoq. U virus keltürüp
chiqarghan u tipik bolmighan öpke yallughigha nisbeten hichqandaq dawalash
bolmighachqa, bimarning ölüp kitish nisbiti yuquri dep qaralghan, we shu
seweptin u kisel hazir inlar arisida alahide jiddichilik peyda qilmaqta.
Hazirgha qeder, u kiselni keltürüp chiqarghan tajisiman yingi vurusining
insanlargha sheperengdin yuqqanliqi texmin qilinsimu, biraq uning qandaq
yuqqanliqi we uningdin qandaq saqlan'ghili bolidighanliqigha ait bek köp
melumat yoq bolup, hazirche bizning qilalaydighan ishimiz, u virus bedinide u
virus mewjut bolghan haywan yaki insan we u kiselge giriptar bolghan bimar
bilen biwaste uchurshush jeryanida, nepes yoli, öz ara uchurshush, bimardin
chiqqan beden suyuqluqi qatarliqlar arqiliq yuqishi mümkin dep qarap, bedinide
u virus bolghan haywan yaki ademlerdin, u kiselge girptar bolghanlardin yiraq
turush arqiliq, u kiselge giriptar bolushtin saqlinishimiz kirek.
Tajisiman virusi (Coronavirus) chong bir virus ailisi bolup, uning ichige
köpligen viruslar kiridu. Bu virus tunji bolup 1960 - yilliri ademning burun
boshliqidin tipilghan. Köpünchisi haywanlarda bolupmu töge, müshük we
sheperenglerde bolup, hazirgha qeder ularning bir nechche xilining ademge yuqup
kisel peyda qilidighanliqi melum. 1-ayning 22- kuni ilan qilin'ghan bir
maqaligha asaslan'ghanda, Wuhende tarqighan u virusning yilandin ademge
yuqqanliqi melum.
Hazirgha qeder bayqalghan insanlarda kisel peyda qilidighan tajisiman
virusliri
1. 229E
(alpha coronavirus)
2. NL63
(alpha coronavirus)
3. OC43
(beta coronavirus)
4. HKU1
(beta coronavirus)
5.
MERS-CoV (the beta coronavirus that causes Middle East Respiratory
Syndrome, or MERS)
6.
SARS-CoV (the beta coronavirus that causes severe acute respiratory
syndrome, or SARS)
7. 2019
Novel Coronavirus (2019-nCoV)
2020 - yili 1 - ayning 21 - kuni
No comments:
Post a Comment