Zika kisili we Zika virusi

Zika kisili we Zika virusi

Hazir sehiye saheside xelqarada qizziq nuqta bolghan kisellik zika kisili bolup, bu toghursida Dunya Sehiye Teshkilati jiddi agahlandurushlar ilan qildi.

Zika kisili diginimiz zika virusi bilen yuqumlinishtin kilip chiqqan bir xil yuqumluq kisellik bolup, asasliqi pash chiqish arqiliq yuqidu. Mutleq kop sandiki kishilerde alahide kisel alametliri bolmaydu, bir qisim zika virusi bilen yuqumlan'ghan kishilerde qizzish, tirige qizil chiqish, qol pachaqning boghumliri aghrish, kozi qizzirwilishtek alametler korilidu. Bu xil kisellikning kisel alametliri yenggil bolup, adette bir nechche kundin bir hepte ariliqida yoqap kitidu. Undaqta bu kiseldin nimishqa endishe qilimiz?

Bu kisel gerche bu kisel bilen yuqumlan'ghuchilar ichidiki kopunche kishilerge alahide tehdit ilip kelmismu, biraq ighir ayaq (hamile) ayallarning qosiqidiki balisining minge tereqqiyatigha ighir derijide tehdit ilip kilip, kichik minge kisilini peyda qilishi mumkin dep qaralghanliqi uchun, dunya sehiye teshkilati hamile ayallargha we yaki bala ilish aldida turghan ayallargha amal bar bu kisel tarqighan rayunlargha barmasliqqa agahlandurmaqta.

Bu kisel deslepte Biraziliyedin tarqighan bolup, hazir jenubi we otura Amirka qitesini merkez qilghan 25 dolwettiki 3 - 4 milyun kishige tesir qilghan. Bowaqlardiki bu kichik minge kisilige giriptar bolghan balilarning Biraziliyediki tughulush nisbiti burun yilligha 150 etirapida bolghan bolsa, hazir otken yili 11-aydin hazirghiche bolghan qisqighina 3 ay ichide bu kichik minge kisili bilen tughulghan bowaqlarning sani 4000 din iship ketken. Hazirgha qeder bu virusqa nisbeten unumluk vaksina yoq, hem bu kisel bilen tughulghan bowaqlargha nisbeten unumluk dawa bolmighachqa, dunya sehiye teshkilati bu kisellikning tarqilish ehwaligha alahide ehmiyet birip, tibbi alimlarning bu jehettiki tetqiqatni tizletshturup, qisqa waqit ichide bu virusqa qarshi vaksini tipip chiqishqa chaqirmaqta.