Ghol hujeyra tetqiqati tarixidiki muhim weqeler

Ghol hujeyra tetqiqati tarixidiki muhim weqeler

Dr. Memet Emin

1956-yili New Yorkta dunyada tunji qitimliq qosh kizekler arisida songek iliki almashturush arqiliq aq qan rakigha giriptar bolghan bimarni dawalap saqaytish muhapiqiyetlik boldi.

1963-yili Kanada alimi tunji qitim chashqan songek ilikdiki qan ishlep chiqarghuchi ghol hujeyrening bolunup kopuyup, her xil qan hujeylirige aylinalaydighanliqini bayqighan.

1968-yili Engiliye alimi tunji qitim songek iliki almashturush arqiliq tughma iminut kuchi kem bolush kisilige giriptar bolghan bowaqni dawalap muhapiqiyet qazandi.

1969-yili dunyada tunji qitimliq qosh kizek bolmighan kishiler arisida songek iliki almashturush arqiliq arqiliq dawalash ilip birish muhapiqiyetlik boldi.

1978-yili Engiliye alimliri tunii qitim bala emiri qinidiki ghol hujeyrini bayqidi.

1978-yili 7-ayning 25-kuni Engiliyelik alim tunji qitim muahpiqiyetlik halda beden sirtida sunni uruqlandurush ilip birish arqiliq, torelme yitildurup chiqip, tunji sunni uruqlandurush arqiliq tughulghan bowaq dunyagha keldi.

1981-yili Amerka we Engiliye alimliri tunji qitim chashqandin torelmey ghol hujeyre ayrip chiqip, tejirbexanida yitildurdi.

1988-tunji qitim bala emiri qinini alamshturush arqilqi tughma qan kemlik kisilige giriptar bolghan parijliq bir balini dawalash muhapiqiyetlik boldi.

1990-yili alim E. Donnall Thomson tunji qitim songek ilikini yotkep dawalash ilip birip muhapiqet qazanghanni uchun Nobil Mukapatigha irishti.

1995-yili Amerkiliq alim James A. Thomson tunji qitim maymundin torelmey ghol hujeyre ayrip chiqip, tejirbexanida yitildurdi.

1997-yili tunji kilon qilinghan qoy Dolly dunyagha keldi.

1998-yili Amerkiliq alim James A. Thomson tunji qitim insanlarning torelmey ghol hujeyre ayrip chiqip, tejirbexanida yitildurdi.

2007-yili Amerkili we Yapuniyelik alimlar tunji qitim tire hujeyrisidin kop iqtidarliq ghol hujeyre (inducible pluripotent stem cells) yitildurup chiqti.

2007-yili Amerkidiki alim Shohret Mutellik tunji qitim maymunning torelmisini kilon qilip, we bu kilon qilinghan torelmidin maymun yitildurup muhapiqiyet qazandi.

2008-yili Kanadaliq alimlar tunji qitim torelme ghol hujerisidin yurek ghol hujeyrisi andin uningdin soqush iqtidarigha ige yurek yitildurup chiqti. Ular yitildurup chiqqan bu yurek ghol hujeyrisini chashqanning yurikige salghanda, chashqanning zexmilengen yurikide kozge korunerlik yaxshilinish peyda qilghan.